Yapay zeka teknolojisinin gelişimine paralel olarak artan veri merkezi ihtiyacı, e-atık sorununu beraberinde getiriyor. Veri merkezlerinde kullanılan GPU ve CPU gibi makinelerin sürekli yenilenmesi, bu donanımların elektronik atık haline dönüşmesine yol açıyor. Çin Bilimler Akademisi, Kaliforniya Üniversitesi ve Lehman Üniversitesi tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, yapay zeka teknolojisi 2020-2030 yılları arasında toplamda 5 milyon ton e-atık üretebilecek. Bu rakam, yaklaşık 25 milyar adet iPhone 16 Pro ağırlığına eşit!

Yapay zeka teknolojisinin görünmeyen maliyeti: Her yıl 500 bin ton e-atık!

E-atıkların büyük bir kısmı, Kuzey Amerika, Doğu Asya ve Batı Avrupa'daki veri merkezlerinden kaynaklanmaktadır. Araştırmalara göre, bu atıkların %58'i Kuzey Amerika, %25'i Doğu Asya ve %14'ü Batı Avrupa'dan gelmektedir. Veri merkezlerinde kullanılan donanımlar, yapay zeka teknolojisinin sürekli daha fazla güç ve hız gerektiren uygulamaları nedeniyle düzenli olarak değiştiriliyor.

Teknoloji devleri, yapay zeka teknolojisindeki rekabette geride kalmamak için genellikle en yeni donanımları tercih ediyor. Bu durum, eski donanımların hızla e-atığa dönüşmesine ve e-atık miktarının artmasına neden oluyor. Ancak, araştırmacılar bu duruma basit bir çözüm öneriyor: Eğer yapay zeka veri merkezlerinde kullanılan sunucuların ömrü uzatılırsa, e-atık miktarı %58'e kadar düşürülebilir.

Örneğin, bazı yapay zeka cihazlarının bileşenleri geri dönüştürülerek daha az işlem gücü gerektiren işlerde kullanılabilir. Ancak, büyük teknoloji şirketlerinin bu çözümü benimseyip benimsemeyeceği belirsiz. Teknoloji devleri, hızla ilerleyen yapay zeka teknolojisinde en yeni donanımları kullanmayı tercih ediyor. Meta gibi şirketler, sunucuların ömrünü uzatarak daha az e-atık üretme planını bir kenara bırakıp, yerine yeni nesil cihazları tercih ediyor.

Yapay zeka teknolojisinin hızlı donanım yenileme döngüsü, karbon ayak izimizi artırmanın yanı sıra e-atık sorununu da büyütüyor. Çevreye duyarlı bir yapay zeka geleceği için, donanımların daha sürdürülebilir bir biçimde kullanılması ve atık yönetiminin iyileştirilmesi gerekiyor.

E-atık sorunu, teknolojinin hızla ilerlemesiyle beraber giderek daha büyük bir çevresel sorun haline geliyor ve çözüm, teknolojiyi sadece kullanmak değil, aynı zamanda doğru şekilde yönetmekte yatıyor. Sizlerin bu konudaki düşünceleri neler? Yorumlarınızı aşağıdaki yorumlar kısmında paylaşabilirsiniz.